«مهار تورم» و «رشد تولید» را میتوان دو شعار هم راستا با یکدیگر دانست که تحقق هر یک منجر به تحقق دیگری شده یا حداقل تأثیری مستقیم بر روی دیگری خواهد داشت؛ به گونهای که با مهار تورم انگیزههای ورود سرمایه به بخش تولید افزایش یافته و با رشد سرمایهگذاری و ورود منابع به بخش تولید، شاهد افزایش و رشد تولید خواهیم بود. از سوی دیگر، رشد تولید و افزایش عرضه کالا و خدمت در جامعه تأثیر مستقیم و مثبتی بر مهار تورم خواهد داشت. با این حال، اگر مهار تورم را عامل پیشینی بدانیم، برای تحقق رشد تولید نیازمند مهار تورم و ایجاد ثبات اقتصادی هستیم. در ماههای گذشته و تغییرات رخ داده در تیم اقتصادی دولت که به نظر این تغییرات ادامهدار نیز خواهد بود، نکات مهمی از سوی رئیس بانک مرکزی ایران در جایگاه یکی از اعضای جدید تیم اقتصادی در راستای کاهش خلق پول در نظام بانکی چه در همان ابتدای روی کار آمدن و چه در روزهای گذشته مطرح شد. موضوعاتی که به نظر میرسد به واسطه تمرکز مردم و حتی کارشناسان بر روی مسئله نرخ ارز کمتر مورد توجه قرار گرفت. رئیس بانک مرکزی در روزهای ابتدایی روی کار آمدن خود و در گفتوگویی تلویزیونی از تخصصی کردن بانکها به منزله یکی از برنامههای خود نام برد. مسئلهای که میتوان از آن (یعنی تعدد بانکهای تجاری و غیر تخصصی بودن این بانکها) به منزله یکی از مصائب اقتصاد ایران و دلایل خلق پول در نظام بانکی نام برد. رشد قارچگونه تعداد بانکها از اواخر دهه 70 تا به امروز سبب شده امروزه یک فضای رقابت ناسالم میان بانکهاـ آن هم بانکهای تجاری و با کارکردهای یکسانـ ایجاد شود. رقابتی که فقط منجر به خلق پول بیشتر از سوی نظام بانکی، منتفع شدن عدهای محدود و آسیب به اقتصاد کشور شده است. تخصصی شدن بانکها بر اساس این ایده مطرح میشود که بانکها نباید با عملکرد یکسان تعدد داشته باشند و حالا که این بانکها ایجاد شدهاند، باید به سمت تخصصی شدن حرکت کنند. این مسئله در نهایت منتج به کاهش خلق نقدینگی از سوی نظام بانکی و انضباط مالی خواهد شد. موضوعی که در حال حاضر به صورت کامل رها شده و بازار بانکی در کشور را به یک بازار رقابتی بیقاعده و بینظم تبدیل کرده است.
رئیس بانک مرکزی در ادامه این موضوع، طی روزهای گذشته پا را از این نیز فراتر گذاشته و از انحلال بانکهای ناتراز تا نیمه اول امسال خبر داد. موضوعی که اگر چه ممکن است با مخالفتها و مقاومتهایی مواجه شود؛ اما یکی از ریشههای تورم ساختاری در اقتصاد ایران در شرایط موجود را خواهد خشکاند.
مجموعه این اقداماتـ تخصصی شدن بانکها و انحلال بانکهای ناترازـ اگرچه در ظاهر امر و ماجرا در ویترین عملکردی بانک مرکزی یا به عبارتی همان نرخ ارز جایی ندارد؛ اما نوید اصلاحاتی مهم را در حوزه پولی میدهد، اصلاحاتی که اگر رخ دهد، اتفاق بسیار بزرگی خواهد بود و نتایج و عواید آن در آینده روشن خواهد شد.